Najczęstsze choroby płuc i jak je rozpoznać

Choroby płuc znajdują się w czołówce przyczyn zgonów na świecie. W 2019 roku 39% Polaków zgłosiło, że cierpi na jedną przewlekłą chorobę płuc [1]. Statystyki rosną, a dolegliwości nie biorą się znikąd. Często są to nieleczone i bagatelizowane przypadłości lub niezdrowy tryb życia. Jakie są najczęstsze choroby płuc i jak je rozpoznać? Sprawdź!

Choroby płuc – niepokojące objawy

Płuca wraz z tchawicą i oskrzelami stanowią część dolnych dróg oddechowych. Dominującym objawem, który wskazuje, że coś złego dzieje się w organizmie, jest kaszel [2]. Może być mokry z charakterystycznym odkrztuszaniem wydzieliny lub suchy i duszący, zwłaszcza w nocy.

Poza kaszlem o problemach z płucami świadczą inne objawy, m.in.:

  • świszczący oddech;
  • trudności z zaczerpnięciem oddechu;
  • bezdech senny;
  • ból w klatce piersiowej odczuwany podczas oddychania lub kaszlu;
  • gorączka;
  • bóle mięśni;
  • nadmierna potliwość;
  • duszność podczas wysiłku i spoczynku.

Najczęstsze choroby płuc – rodzaje i objawy

Problem z płucami może dotyczyć zwykłego zakażenia dolnych dróg oddechowych, ale także wskazywać na poważne choroby płuc. W najgorszym przypadku może to być nowotwór płuc. Oto najczęstsze przypadłości wraz z krótką charakterystyką i typowymi dla nich objawami.

Zapalenie płuc [3]

  • W badaniu lekarskim występują zmiany osłuchowe.
  • Przenosi się drogą kropelkową.
  • Typowe objawy tej choroby to kaszel, odkrztuszanie ropnej wydzieliny, ból w klatce piersiowej i duszność.
  • Może pojawić się też wysoka gorączka (powyżej 38 stopni Celsjusza) wraz z dreszczami, potami i bólami mięśniowymi.
  • Zapalenie płuc u dziecka i u dorosłego może być poza szpitalne (środowiskowe) lub szpitalne (u chorych przebywających w szpitalu powyżej 48 godzin).

Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) [1]

  • Dotyczy trudności w oddychaniu na skutek postępującego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
  • Objawy to: mokry kaszel i duszność odczuwana zwłaszcza w czasie aktywności fizycznej.
  • Może być skutkiem palenia papierosów, nawracającego zapalenia oskrzeli lub długotrwałego przebywania w środowisku z silnym zanieczyszczeniem powietrza.

Sarkoidoza płuc [4]

  • Polega na tworzeniu się małych zapalnych guzków w płucach i węzłach chłonnych o nieznanej przyczynie.
  • Sarkoidoza może dotykać wszystkich narządów, ale ponad 70% przypadków dotyczy płuc.
  • Główne objawy to wyczuwalne guzki na szyi, pod pachami i w pachwinach, kaszel, duszność, świszczący oddech i bóle w klatce piersiowej.

Gruźlica płuc [5]

  • To choroba zakaźna.
  • Chorzy skarżą się na przewlekły (trwający dłużej niż 8 tygodni) suchy kaszel.
  • W zaawansowany stadium może pojawić się odkrztuszanie plwociny ropnej, a nawet krwioplucie oraz duszność.

Warto również zwrócić uwagę na mukowiscydozę [6] oraz zapalenia płuc rozpoznawane w przebiegu COVID-19 [7]. W pierwszym przypadku jest to choroba genetyczna, w której dochodzi do zwiększonego wydzielania śluzu, a co za tym idzie pobudzania odruchu kaszlowego z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny [6]. Natomiast covidowe zapalenie płuc może mieć skrajnie różny przebieg: od bezobjawowego po ciężką niewydolność oddechową [7].

Jak rozpoznać choroby płuc?

Przede wszystkim należy uważać na niepokojące objawy, takie jak przewlekły kaszel lub nadmierne odkrztuszanie wydzieliny. Nie należy ich bagatelizować. Podstawą diagnostyki chorób płuc jest wizyta u lekarza, które przeprowadzi wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne [3].

W przypadku wątpliwości diagnostycznych pacjent może zostać skierowany przez lekarza na badania obrazowe [2] i nie tylko. Do najczęściej zalecanych należą:

  • prześwietlenie klatki piersiowej (RTG);
  • tomografia komputerowa (TK);
  • laboratoryjne badanie krwi;
  • spirometria;
  • pobranie wymazu i posiew plwociny;
  • ocena tolerancji wysiłku fizycznego.

Po otrzymaniu wyników lekarz stawia diagnozę i wdraża odpowiednie leczenie. Choroby płuc mogą wymagać przyjmowania antybiotyku, jak ma to miejsce w bakteryjnym zapaleniu płuc [3]. Często potrzebne jest też leczenie objawowe, w tym stosowanie leków ułatwiających odkrztuszanie flegmy. Ostatecznie plan leczenia zależy od rozpoznania.

Bibliografia:

[1] Stelmach M., POChP – poważna, ale lekceważona choroba płuc, 2023 (witryna internetowa: https://www.termedia.pl/pulmonologia/POChP-powazna-ale-lekcewazona-choroba-pluc,53765.html (dostęp: 21.11.2023)).

[2] Czarnik A., Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ, Lekarz POZ2021; 7 (5).

[3] Mejza F., Zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/65040,zapalenie-pluc (dostęp: 20.11.2023.)).

[4] Twardowska M., Sarkoidoza, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/148618,sarkoidoza (dostęp: 20.11.2023)).

[5] Mejza F., Gruźlica: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68756,gruzlica (dostęp: 20.11.2023)).

[6] Mazurek H., Mejza F., Mukowiscydoza, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.9 (dostęp: 20.11.2023)).

[7] Bulanda M., Covidowe zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/303506,covidowe-zapalenie-pluc-przyczyny-objawy-i-leczenie (dostęp: 20.11.2023)).

Artykuł na zlecenie Deflegmin

Tagged with: