Choroby płuc znajdują się w czołówce przyczyn zgonów na świecie. W 2019 roku 39% Polaków zgłosiło, że cierpi na jedną przewlekłą chorobę płuc [1]. Statystyki rosną, a dolegliwości nie biorą się znikąd. Często są to nieleczone i bagatelizowane przypadłości lub niezdrowy tryb życia. Jakie są najczęstsze choroby płuc i jak je rozpoznać? Sprawdź!
Choroby płuc – niepokojące objawy
Płuca wraz z tchawicą i oskrzelami stanowią część dolnych dróg oddechowych. Dominującym objawem, który wskazuje, że coś złego dzieje się w organizmie, jest kaszel [2]. Może być mokry z charakterystycznym odkrztuszaniem wydzieliny lub suchy i duszący, zwłaszcza w nocy.
Poza kaszlem o problemach z płucami świadczą inne objawy, m.in.:
- świszczący oddech;
- trudności z zaczerpnięciem oddechu;
- bezdech senny;
- ból w klatce piersiowej odczuwany podczas oddychania lub kaszlu;
- gorączka;
- bóle mięśni;
- nadmierna potliwość;
- duszność podczas wysiłku i spoczynku.
Najczęstsze choroby płuc – rodzaje i objawy
Problem z płucami może dotyczyć zwykłego zakażenia dolnych dróg oddechowych, ale także wskazywać na poważne choroby płuc. W najgorszym przypadku może to być nowotwór płuc. Oto najczęstsze przypadłości wraz z krótką charakterystyką i typowymi dla nich objawami.
Zapalenie płuc [3]
- W badaniu lekarskim występują zmiany osłuchowe.
- Przenosi się drogą kropelkową.
- Typowe objawy tej choroby to kaszel, odkrztuszanie ropnej wydzieliny, ból w klatce piersiowej i duszność.
- Może pojawić się też wysoka gorączka (powyżej 38 stopni Celsjusza) wraz z dreszczami, potami i bólami mięśniowymi.
- Zapalenie płuc u dziecka i u dorosłego może być poza szpitalne (środowiskowe) lub szpitalne (u chorych przebywających w szpitalu powyżej 48 godzin).
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) [1]
- Dotyczy trudności w oddychaniu na skutek postępującego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
- Objawy to: mokry kaszel i duszność odczuwana zwłaszcza w czasie aktywności fizycznej.
- Może być skutkiem palenia papierosów, nawracającego zapalenia oskrzeli lub długotrwałego przebywania w środowisku z silnym zanieczyszczeniem powietrza.
Sarkoidoza płuc [4]
- Polega na tworzeniu się małych zapalnych guzków w płucach i węzłach chłonnych o nieznanej przyczynie.
- Sarkoidoza może dotykać wszystkich narządów, ale ponad 70% przypadków dotyczy płuc.
- Główne objawy to wyczuwalne guzki na szyi, pod pachami i w pachwinach, kaszel, duszność, świszczący oddech i bóle w klatce piersiowej.
Gruźlica płuc [5]
- To choroba zakaźna.
- Chorzy skarżą się na przewlekły (trwający dłużej niż 8 tygodni) suchy kaszel.
- W zaawansowany stadium może pojawić się odkrztuszanie plwociny ropnej, a nawet krwioplucie oraz duszność.
Warto również zwrócić uwagę na mukowiscydozę [6] oraz zapalenia płuc rozpoznawane w przebiegu COVID-19 [7]. W pierwszym przypadku jest to choroba genetyczna, w której dochodzi do zwiększonego wydzielania śluzu, a co za tym idzie pobudzania odruchu kaszlowego z odkrztuszaniem gęstej, ropnej wydzieliny [6]. Natomiast covidowe zapalenie płuc może mieć skrajnie różny przebieg: od bezobjawowego po ciężką niewydolność oddechową [7].
Jak rozpoznać choroby płuc?
Przede wszystkim należy uważać na niepokojące objawy, takie jak przewlekły kaszel lub nadmierne odkrztuszanie wydzieliny. Nie należy ich bagatelizować. Podstawą diagnostyki chorób płuc jest wizyta u lekarza, które przeprowadzi wywiad z pacjentem oraz badanie fizykalne [3].
W przypadku wątpliwości diagnostycznych pacjent może zostać skierowany przez lekarza na badania obrazowe [2] i nie tylko. Do najczęściej zalecanych należą:
- prześwietlenie klatki piersiowej (RTG);
- tomografia komputerowa (TK);
- laboratoryjne badanie krwi;
- spirometria;
- pobranie wymazu i posiew plwociny;
- ocena tolerancji wysiłku fizycznego.
Po otrzymaniu wyników lekarz stawia diagnozę i wdraża odpowiednie leczenie. Choroby płuc mogą wymagać przyjmowania antybiotyku, jak ma to miejsce w bakteryjnym zapaleniu płuc [3]. Często potrzebne jest też leczenie objawowe, w tym stosowanie leków ułatwiających odkrztuszanie flegmy. Ostatecznie plan leczenia zależy od rozpoznania.
Bibliografia:
[1] Stelmach M., POChP – poważna, ale lekceważona choroba płuc, 2023 (witryna internetowa: https://www.termedia.pl/pulmonologia/POChP-powazna-ale-lekcewazona-choroba-pluc,53765.html (dostęp: 21.11.2023)).
[2] Czarnik A., Diagnostyka i leczenie wybranych infekcji oraz stanów zapalnych dróg oddechowych. Wytyczne dla lekarzy POZ, Lekarz POZ2021; 7 (5).
[3] Mejza F., Zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/65040,zapalenie-pluc (dostęp: 20.11.2023.)).
[4] Twardowska M., Sarkoidoza, 2016 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/148618,sarkoidoza (dostęp: 20.11.2023)).
[5] Mejza F., Gruźlica: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/68756,gruzlica (dostęp: 20.11.2023)).
[6] Mazurek H., Mejza F., Mukowiscydoza, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.9 (dostęp: 20.11.2023)).
[7] Bulanda M., Covidowe zapalenie płuc: przyczyny, objawy i leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pulmonologia/choroby/303506,covidowe-zapalenie-pluc-przyczyny-objawy-i-leczenie (dostęp: 20.11.2023)).
Artykuł na zlecenie Deflegmin