Staw skokowy, powszechnie nazywany kostką, jest jednym z najbardziej narażonych na kontuzje stawów w ludzkim ciele. Jego intensywne użytkowanie podczas chodzenia, wykonywania codziennych czynności, prowadzenia samochodu, a zwłaszcza podczas uprawiania sportu, sprawia, że jest podatny na urazy. Jednym z najpoważniejszych urazów stawu skokowego jest zwichnięta kostka. Ten rodzaj kontuzji wymaga natychmiastowej interwencji medycznej i często kończy się operacją. W tym artykule przyjrzymy się bliżej zwichnięciu kostki, jego przyczynom, objawom, leczeniu i rehabilitacji.Zwichnięcie a skręcenie kostki
Silny ból kostki często kojarzy się ze skręceniem. Jednak w grę może wchodzić znacznie poważniejsza kontuzja – zwichnięcie. To dwa różne urazy, które należy odróżnić.
- Zwichnięcie to przemieszczenie kości w stawie, prowadzące do nienaturalnego ustawienia. Jest to poważna kontuzja, wymagająca natychmiastowej interwencji lekarskiej.
- Skręcenie to lżejszy uraz, choć stopień uszkodzenia więzadeł stawu skokowego i torebki stawowej może być różny. W skręceniu nie dochodzi do przemieszczenia kości, a leczenie zazwyczaj sprowadza się do odpoczynku, chłodzenia, kompresji i rehabilitacji.
Przyczyny zwichnięcia kostki
Zwichnięcie kostki najczęściej powstaje w wyniku urazu sportowego, np. podczas biegania, skakania lub nagłych zmian kierunku biegu. Może również wystąpić w wyniku bezpośredniego uderzenia w staw skokowy.
Kontuzja może się przytrafić w codziennych sytuacjach, np. w wyniku potknięcia, poślizgnięcia, upadku z niewielkiej wysokości (przeskakiwanie przez barierkę, zeskoczenie z drabiny) oraz podczas wypadku komunikacyjnego.
Istnieją czynniki zwiększające ryzyko zwichnięcia kostki:
- Niewłaściwe obuwie – buty bez odpowiedniego wsparcia dla stawu skokowego i buty na wysokich obcasach.
- Chodzenie po nierównych powierzchniach, np. łące, lesie, krzywym chodniku.
- Nadwaga i otyłość, zwiększające obciążenie stawów.
- Uprawianie sportu bez odpowiedniego przygotowania, w tym rozgrzewki.
Objawy zwichnięcia kostki
Pierwszym objawem jest bardzo silny ból stawu skokowego, który pojawia się nagle i nasila się podczas próby obciążenia stawu. Ból jest znacznie silniejszy niż w przypadku skręcenia kostki, co powinno być sygnałem ostrzegawczym.
Kolejnym objawem jest szybko narastający obrzęk w okolicy stawu skokowego. Pojawia się również zasinienie oraz nienaturalne ustawienie stawu skokowego (deformacja).
W przypadku zwichnięcia kostki nie ma możliwości poruszania stopą i obciążania kontuzjowanej kończyny. Każda próba wywołuje silny ból.
Diagnozowanie zwichnięcia kostki
W przypadku podejrzenia zwichnięcia kostki, o czym świadczą opisane wyżej objawy, należy pilnie zgłosić się do lekarza. Ortopeda oceni stan stawu, zbada zakres ruchomości, określi stopień deformacji i zleci badanie obrazowe – zwykle wystarczy rentgen, ewentualnie USG lub rezonans magnetyczny.
Leczenie
Zwichnięcie kostki to kontuzja ortopedyczna, która może wymagać interwencji chirurgicznej. Zabieg będzie konieczny w przypadku rozległego uszkodzenia więzadeł lub innych struktur okalających staw, co zostanie potwierdzone badaniem obrazowym.
Standardową metodą leczenia zwichnięcia stawu skokowego jest nastawienie stawu (przeprowadzane w znieczuleniu) i unieruchomienie kończyny na okres około 6-8 tygodni, stosując opatrunek gipsowy lub ortezę.
Stopniowy powrót do normalnej aktywności będzie możliwy dopiero po zdjęciu opatrunku. W okresie leczenia pacjent przyjmuje zastrzyki przeciwzakrzepowe oraz środki przeciwbólowe, szczególnie w pierwszych dniach po doznaniu urazu.
Rehabilitacja
Po zdjęciu opatrunku niezwykle ważne jest szybkie rozpoczęcie specjalistycznej rehabilitacji. Jej celem jest wzmocnienie osłabionych mięśni i struktur okalających staw skokowy, przede wszystkim ścięgien i więzadeł. Dzięki temu możliwe jest przyspieszenie powrotu do pełnej sprawności i zminimalizowanie ryzyka ponownego urazu.
Skuteczne rezultaty w przypadku rekonwalescencji po leczeniu zwichnięcia kostki, w tym po zabiegu operacyjnym, przynosi rehabilitacja metodą ARP. Jest to nowoczesna metoda, wykorzystująca stymulację tkanek głębokich do przyspieszenia procesu gojenia. Jest szczególnie skuteczna w leczeniu urazów, takich jak zwichnięcia, umożliwiając pacjentom szybki powrót do pełnej sprawności.
Rehabilitacja metodą ARP jest dostępna w wybranych gabinetach Rehabilitacji ARPwave w Warszawie i Konstancinie.
Zachęcamy również do lektury innych artykułów opracowanych przez ekspertów Rehabilitacji ARPWave, z których dowiesz się m.in., czym jest osteotomia kości piszczelowej oraz jakie są najczęstsze przyczyny bólu łopatek.