Zaparcia u niemowląt: przyczyny, objawy, leczenie

Zaparcia to bardzo powszechna przypadłość u niemowlaków. Problemy z wypróżnianiem mogą dotyczyć nawet co trzeciego malucha. Dolegliwości brzuszkowe są dla dziecka powodem do dyskomfortu i bólu. Objawy towarzyszące zaparciom u niemowlaków mogą bardzo niepokoić rodziców, ponieważ często nie są oni w stanie stwierdzić, jakie jest ich podłoże. Jeśli u noworodka występują zatwardzenia, można mu pomóc stosując różne metody. Jaki jest najlepszy sposób na zaparcia u niemowląt? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się wszystkiego na temat leczenia tej uciążliwej dolegliwości.

Skąd się biorą zaparcia u noworodka?

Zaparciem u noworodka lub niemowlęcia określa się nieregularne (rzadziej niż 3 razy w tygodniu) i bolesne oddawanie twardego, zbitego stolca. Przyczyny zatwardzeń u dzieci mogą być różne: od błędów żywieniowych, po problemy z funkcjonowaniem układu pokarmowego. Zaparcia u niemowląt czasami wynikają z alergii pokarmowych, w tym z alergii na białka mleka krowiego. Zatwardzenia u noworodków bardzo często są związane z niedojrzałością flory jelitowej, a także z dysfunkcjami mikrobioty przewodu pokarmowego po antybiotykoterapii. W niektórych przypadkach zaparcia mogą być oznaką poważniejszych chorób.

Zaparcia u niemowląt: objawy

Jak rozpoznać, że dziecko ma problemy z oddawaniem stolca? Zaparcia u noworodków i niemowląt są związane przede wszystkim ze zmniejszeniem liczby wypróżnień. Częstość robienia kupki różni się u dziecka karmionego mlekiem matki od malucha karmionego mlekiem modyfikowanym. Niemowlaki przystawiane do piersi robią kupkę częściej, od 1 do nawet 10 razy na dobę. Ich kupa jest jasnożółta i ma papkowatą konsystencję. Natomiast noworodki karmione mieszankami modyfikowanymi oddają stolce nieco rzadziej, 1 – 4 razy na dobę. Ich kupka jest jasnożółta lub jasnobrązowa i ma lekko zgniły zapach. Wypróżnianie dziecka raz na kilka dni nie zawsze musi stanowić powód do niepokoju – oczywiście o ile nie towarzyszą temu inne niepokojące objawy, a konsystencja kupki jest prawidłowa. Gdy mówimy o zaparciach u niemowlaków (zwłaszcza tych pijących mleko mamy) częstotliwość oddawania stolca nie jest kluczowa: dziecko z zatwardzeniem może nadal robić kupę codziennie, ale widać, że czynność ta jest dla niego trudna. W rozpoznawaniu zaparć u noworodków i małych dzieci powszechnie stosuje się IV kryteria rzymskie: opublikowane w maju 2016 roku zestawienie stanowiące najnowszą aktualizację kryteriów diagnostycznych zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego. Zgodnie z nimi o zatwardzeniu u niemowlęcia możemy mówić wtedy, gdy jednocześnie występują co najmniej 2 spośród poniższych objawów:

wypróżnianie rzadziej niż trzykrotnie w ciągu tygodnia,
zachowania retencyjne (zatrzymywanie stolca),
nadmiernie twarde stolce lub o dużej średnicy,
zaleganie obfitych mas kałowych w dolnej części brzucha. [1]

Ponadto zaparciom u niemowlaków mogą towarzyszyć takie symptomy jak płacz, złe samopoczucie i ogólne rozdrażnienie. Noworodek z zaparciami może być niespokojny i marudny. W sytuacji, gdy zatwardzenie ma związek z chorobą, z objawami mogą łączyć się wzdęcia, wymioty, gorączka, obniżony apetyt i spadek wagi.

Domowe sposoby na zaparcia u noworodków

Jeśli niemowlak ma problem z wypróżnianiem, pierwszym krokiem powinno być zwiększenie ilości płynów w diecie dziecka. Najlepsza jest woda niegazowana, niskozmineralizowana i niskosodowa. Maluchy karmione mlekiem matki można częściej przystawiać do piersi. Sprawdzonym sposobem na zaparcia u niemowląt na etapie rozszerzania diety jest podawanie maluszkowi przecierów warzywnych i owocowych.

Jak zwalczać zaparcia u niemowlaka?

Przy bolesnych zaparciach u noworodka bardzo ważna jest szybka reakcja rodziców. Aby ulżyć maluszkowi cierpiącemu z powodu zatwardzenia możesz mu pomóc wykonując masaż brzuszka. Masowanie rozpoczynamy od pępka, wykonując koliste ruchy zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara. Jeśli zaparcia u noworodka występują często lub towarzyszą im niepokojące objawy, podstawą leczenia powinna być diagnoza specjalisty. Konieczna jest wizyta u pediatry i wykluczenie poważniejszych chorób, np. nadczynności tarczycy czy mukowiscydozy.

Probiotyki na zaparcia u niemowlaka

Ponieważ pediatrzy bardzo często diagnozują jako przyczynę zaparć u niemowląt niedojrzałość przewodu pokarmowego oraz zaburzenia perystaltyki jelitowej [2], wysoką skuteczność w leczeniu tej przypadłości wykazują preparaty probiotyczne. Jak tłumaczy dr hab. Wojciech Marlicz z Kliniki Gastroenterologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, „probiotyki to żywe kultury bakterii, które wywierają dobroczynny wpływ na zdrowie człowieka” [3]. Probiotyki dla niemowląt na zaparcia zawierają żywe mikroorganizmy, które po przyjęciu w odpowiedniej ilości przywracają równowagę flory bakteryjnej jelit i regulują czynności układu pokarmowego. U dzieci najlepiej sprawdzają się preparaty w postaci kropli doustnych. Probiotyk na zaparcia u niemowląt można podać bezpośrednio na łyżce lub po dodaniu niewielkiej ilości pokarmu (wody bądź mleka).

Pamiętaj, że jeśli problemy z wypróżnianiem nie ustępują pomimo podejmowanych prób ich niwelowania, należy udać się z dzieckiem do lekarza. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat zaparć u niemowląt, wejdź tutaj.

Źródła: