Są pewne cechy osobowości, które potrafimy zidentyfikować niemal od razu. Osoba, która dominuje w towarzystwie, jest głośna, zawsze przyciąga uwagę? To może być klasyczny narcyz. A co z osobą, która zdaje się być bardziej nieśmiała, nawet niepozorna, ale po bliższym poznaniu okazuje się, że jej cechy są zaskakująco podobne do tych, które przypisalibyśmy narcyzowi? To właśnie może być ukryty narcyz, znany również jako narcyz o odwrotnej prezentacji. W tym artykule przyjrzymy się bliżej objawom ukrytego narcyzmu, by móc je rozpoznać w codziennych relacjach.
Ukryty narcyzm – co to właściwie znaczy?
Termin ukryty narcyzm może być mylący, ponieważ sugeruje coś, co jest trudne do dostrzeżenia. W rzeczywistości jednak, zachowania charakteryzujące tę formę narcyzmu są obecne, ale subtelniejsze i mniej widoczne niż w przypadku typowego narcyzmu. Warto pamiętać, że obydwa rodzaje narcyzmu dzielą wspólne cechy: nadmierną koncentrację na sobie i głęboką potrzebę uzyskania aprobaty. W przeciwieństwie do klasycznego, ekspansywnego narcyzmu, osoby z ukrytym narcyzmem wyrażają swoje potrzeby w bardziej pozornie skromnych i utajonych formach.
Objawy ukrytego narcyzmu
Ukryty narcyzm manifestuje się na kilka różnych sposobów. Po pierwsze, osoby takie mogą wydawać się wyjątkowo wrażliwe na krytykę. Każda, nawet najmniejsza uwaga, może wywołać w nich poczucie zagrożenia i doprowadzić do ukrytego gniewu lub resentymentu. Z pozoru mogą wydawać się introwertyczne, jednakże ich potrzeba uznania jest równie silna, jak u klasycznych narcyzów.
Kolejnym symptomem jest chęć bycia docenionym, ale bez przyciągania uwagi na sobie. Mogą unikać publicznego uznania, ale w głębi duszy pragną, by inni dostrzegali ich wyjątkowość. Czują się lepsi od innych, ale rzadko pokażą to otwarcie.
Jak rozpoznać ukrytego narcyza w swoim otoczeniu?
Rozpoznanie ukrytego narcyza może być wyzwaniem, ze względu na ich subtelne podejście. Jedna z technik to zwrócenie uwagi na to, jak reagują na krytykę. Czy mają skłonność do defensywy lub wchodzą w rolę ofiary? Kolejny wskaźnik to sposób, w jaki opowiadają o swoim życiu – jeżeli częste w ich opowieściach są momenty, w których niewerbalnie dają do zrozumienia, że wszyscy się na nich uwzięli, można to uznać za znak ostrzegawczy.
Innym sposobem jest obserwacja ich reakcji na sukcesy i porażki innych. Osoby z ukrytym narcyzmem mogą wykazywać nadmierną zazdrość wobec sukcesów innych, ponieważ w głębi duszy porównują się do wszystkich wkoło i cierpią z powodu poczucia niedoskonałości.
Relacje z ukrytym narcyzem
Nawiązanie i utrzymanie relacji z osobą o tych cechach osobowości może być kłopotliwe. Ich zachowania często prowadzą do nieporozumień, ponieważ prezentują się jako osoby łagodne i skromne, ale w rzeczywistości manipulują otoczeniem w bardziej subtelny sposób. Bliscy mogą nie od razu zauważyć, że są wykorzystywani emocjonalnie.
W relacjach intymnych, takie osoby mogą wymagać ciągłego wsparcia emocjonalnego i uznania, jednocześnie nie dając w zamian zbyt wiele. Ich potrzeba potwierdzania swoich wartości może prowadzić do wypalenia emocjonalnego partnerów, którzy z czasem zaczynają odczuwać ciężar niedoścignionej doskonałości, której oczekuje od nich narcyz.
Jak radzić sobie z ukrytym narcyzem
Jeśli podejrzewasz, że masz do czynienia z ukrytym narcyzem, ważne jest, aby zachować ostrożność emocjonalną. Ustaw granice i bądź świadoma swoich potrzeb. Nie pozwól, aby ich potrzeba uznania zdominowała Twoje życie. Może być pomocne poszukiwanie wsparcia z zewnątrz – rozmowa z terapeutą może pomóc w opracowaniu strategii radzenia sobie z relacją.
Zastanów się, jakie są Twoje granice i jak chcesz je chronić. Pamiętaj, że nie jesteś odpowiedzialna za zaspokajanie ich nieustannej potrzeby aprobaty. Najważniejsze to dodać otuchy samemu sobie i zapewnić sobie i swojemu samopoczuciu emocjonalnemu pierwszeństwo.
Podsumowanie ukrytego narcyzmu może być wyzwaniem, ale zrozumienie jego dynamiki jest kluczem do radzenia sobie z osobami wykazującymi te cechy. Nie zawsze łatwo jest oddzielić pozorną skromność od potrzeby manipulacji i potwierdzenia. Kluczem do zdrowych relacji jest świadomość i zrozumienie, a także umiejętność stawiania sobie granic, dzięki czemu nie pozwolimy, aby potrzeby kogoś innego przyćmiły nasze własne. Dbając o siebie, dbamy również o jakość naszych relacji z innymi.