Praca przewodu pokarmowego zależy od bardzo dużej ilości czynników. Istotna jest genetyka, Twój ogólny stan zdrowia, Twoja masa ciała, stan hormonalny oraz przyjmowane leki. Kluczowy wpływ na funkcjonowanie jelit ma dieta oraz stres. Sprawdź, jak radzić sobie ze wzdęciami i zaburzeniami trawiennymi związanymi właśnie z tymi czynnikami.
Wpływ diety na zaburzenia trawienne i wzdęcia
Dieta odgrywa podstawową rolę w rozwoju zaburzeń trawiennych i wzdęć. Duża zawartość tłuszczu w spożywanych potrawach sprawia, że jelita pracują wolniej, a pokarm zalega dłużej. Po spożyciu tłustego mięsa czy smażonych dań możesz odczuwać uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej i przepełnienie gazami – to właśnie niestrawność i wzdęcia.
Laktoza zawarta w produktach mlecznych może stać się pożywką dla symbiotycznych bakterii bytujących w ludzkim jelicie. Dzieje się to zwłaszcza u osób z nietolerancją laktozy lub z obniżoną aktywnością enzymu laktaza (np. u osób starszych i w chorobach jelit).
Napoje gazowane poprzez zawarty w nich dwutlenek węgla również sprawiają, że przewód pokarmowy wypełnia się nadmiarem gazów. Te płyny, a także inne soki oraz alkohole, zazwyczaj zawierają duże ilości słodzików. Mannitol, sorbitol i sacharoza u niektórych osób przyczyniają się do problemów z trawieniem i do wzdęć. [1]
Pokarmy, które często powodują niestrawność i wzdęcia, to również warzywa cebulowate, rośliny strączkowe, warzywa krzyżowe (np. kalafior, brokuł, brukselka) i słodkie owoce. [2]
Wpływ stresu na zaburzenia trawienne i wzdęcia
Rola stresu w powstawaniu zaburzeń z trawieniem i gromadzeniem się gazu w jelitach jest wciąż badana. Coraz większą uwagę poświęca się analizie relacji między mózgiem a jelitami (tzw. oś mózgowo-jelitowa). Innymi słowy – to, co jesz, wpływa na Twoje samopoczucie i jednocześnie Twoje samopoczucie wpływa na stan Twojego przewodu pokarmowego.
Co się dzieje z Twoim układem pokarmowym, gdy jesteś pod wpływem przewlekłego stresu? Dochodzi do zwiększenia uwalniania kortyzolu i adrenaliny – hormonów odpowiedzialnych za mobilizowanie organizmu do walki i stawiania czoła przeciwnościom. Długotrwała stymulacja doprowadza do zmniejszenia perystaltyki przewodu pokarmowego i zaburzeń wydzielania soków trawiennych i kwasu żołądkowego. Trawienie pokarmów jest znacznie utrudnione. Ponadto kurczy się przełyk, pojawiają się mdłości i zmiany w rytmie wypróżnień. Stres jest czynnikiem ryzyka zaostrzeń chorób jelit takich jak zespół jelita drażliwego i nieswoiste zapalenia jelit. Objawami wszystkich stanów mogą być wzdęcia i niestrawność. [3]
Wzdęcia i problemy trawienne spowodowane stresem i dietą – co robić?
Postępowanie w tym przypadku polega na modyfikacji diety i redukcji stresu. Przyjrzyj się temu, co jesz i próbuj identyfikować pokarmy wyzwalające u Ciebie niechciane dolegliwości. Jedz powoli, nie śpiesz się. Pamiętaj o dobrym nawodnieniu organizmu, które wspomaga regularność wypróżnień.
Spróbuj usunąć czynniki wyzwalające stres. Jeśli masz problemy w pracy, weź kilka dni urlopu, a jeśli nie radzisz sobie z domowymi obowiązkami – poproś bliskich o pomoc. Nie zawsze jesteśmy w stanie od razu pozbyć się stresorów z codzienności. Wówczas wypróbuj techniki relaksacyjne, np. ćwiczenia oddechowe i jogę.
Wzdęcia i niestrawność – pomoc z apteki
Rozważ stosowanie preparatów z symetykonem. Te leki na wzdęcia i uczucie pełności kupisz w aptece bez recepty. Na problemy z trawieniem wypróbuj preparaty na bazie ziół zawierające rumianek, miętę, kminek i różne olejki eteryczne. W aptece zapytaj też o preparaty zawierające mieszaninę enzymów trzustkowych, które są wskazane w zaburzeniach trawienia.
Pamiętaj, że przyjmowanie leków bez recepty ma zazwyczaj działanie objawowe i nie usuwa przyczyny problemu ze wzdęciami i zaburzeniami trawiennymi. Leczenie przyczynowe możesz ustalić ze swoim lekarzem.
Bibliografia
[1] „Carbohydrate Maldigestion and Intolerance – PMC”. Dostęp: 10 kwiecień 2024. [Online]. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9099680/
[2] P. Gulbicka i M. Grzymisławski, „Abdominal Bloating: Most Frequent Causes and Treatment”, Piel. Zdr. Publ., t. 6, nr 1, s. 69–76, 2016, doi: 10.17219/pzp/62045.
[3] M. Carabotti, A. Scirocco, M. A. Maselli, i C. Severi, „The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems”, Ann Gastroenterol, t. 28, nr 2, s. 203–209, 2015.