Gdzie rosną nerkowce? Poznaj pochodzenie ulubionych orzechów

Skąd pochodzą orzechy nerkowca?

Orzechy nerkowca, znane też jako orzechy cashew, to nie tylko smaczna przekąska, ale i interesujący przypadek botaniczny oraz gospodarczy. Ich pochodzenie sięga kontynentu południowoamerykańskiego, a konkretnie północno-wschodnich obszarów Brazylii. To właśnie tam drzewa nerkowca – Anacardium occidentale – po raz pierwszy zostały zaobserwowane przez Europejczyków.

W XVI wieku portugalscy żeglarze i kolonizatorzy rozpowszechnili nerkowce na tereny Indii, Afryki i Azji Południowo-Wschodniej. Szybko okazało się, że drzewo to dobrze radzi sobie również w innych tropikalnych klimatach. Dziś największe plantacje orzechów nerkowca znajdują się w krajach, których mieszkańcy nawet nie znają ich południowoamerykańskiego pochodzenia.

W jakich krajach rosną nerkowce?

Obecnie uprawy nerkowców spotkać można przede wszystkim w krajach leżących w strefie tropikalnej. Najwięksi producenci orzechów cashew to:

• Wietnam
• Indie
• Wybrzeże Kości Słoniowej
• Nigeria
• Tanzania
• Brazylia
• Indonezja
• Benin

Choć Brazylia jako ojczyzna nerkowców nadal uczestniczy w ich produkcji, największym producentem i eksporterem przetworzonych orzechów nerkowca jest obecnie Wietnam. Indie również odgrywają kluczową rolę – kraj ten łączy funkcje producenta, przetwórcy i konsumenta.

Jak wygląda drzewo nerkowca?

Drzewo nerkowca to wiecznie zielona roślina dorastająca do około 12–15 metrów wysokości. Cechą charakterystyczną jest jego owoc, zwany jabłkiem nerkowca – przypominający gruszkę lub paprykę. To jednak nie soczyste, czerwono-żółte jabłko jest tym, co znamy jako orzech nerkowca.

Właściwy „orzech” to w rzeczywistości nasiono zamknięte w twardej łupinie, która rośnie na końcu jabłka nerkowca. Ze względu na zawartość silnie drażniącego oleju (kwasu anakardowego), łupina musi zostać usunięta w procesie przemysłowym.

Jak wygląda uprawa i zbiór nerkowców?

Uprawa nerkowców wymaga specyficznych warunków klimatycznych: temperatura powinna utrzymywać się pomiędzy 20 a 30°C, a ilość opadów przekraczać 1000 mm rocznie. Drzewa zaczynają owocować po 3–5 latach od posadzenia, a maksymalną produktywność osiągają po około 10 latach.

Zbiory odbywają się zwykle raz w roku. Jabłka nerkowca spadają na ziemię, a pracownicy plantacji ręcznie zbierają nasiona. To pracochłonny proces wymagający precyzji. Usunięcie łupiny, suszenie oraz prażenie nasion to kolejne etapy, które często wykonywane są na miejscu lub w wyspecjalizowanych przetwórniach.

Dlaczego nerkowce nie są tanie?

Chociaż drzewa nerkowca są dość odporne na choroby i mogą rosnąć na ubogiej glebie, to cały proces pozyskiwania i przetwarzania orzechów jest czasochłonny i kosztowny. Obróbka termiczna nasion nerkowca musi być przeprowadzana niezwykle ostrożnie, aby uniknąć kontaktu z toksycznym olejem znajdującym się w łupinie.

Wysokie koszty pracy, transportu i przetwórstwa sprawiają, że finalny produkt staje się stosunkowo drogi. Dodatkowo, ze względu na duże zainteresowanie orzechami nerkowca na całym świecie oraz ich walory smakowe i zdrowotne, popyt przewyższa podaż, co dodatkowo wpływa na ceny.

Jakie są zastosowania orzechów nerkowca?

Orzechy nerkowca spożywane są na surowo, w wersji prażonej, solonej lub jako dodatek do dań kuchni azjatyckiej, wegańskiej i fit. Są również wykorzystywane do produkcji:

• masła nerkowcowego,
• napojów roślinnych (mleka nerkowcowego),
• serów wegańskich,
• past i sosów,
• naturalnych kosmetyków (olej z łupin),
• suplementów diety (źródło magnezu i cynku).

Dzięki delikatnemu smakowi i kremowej konsystencji, nerkowce idealnie komponują się z wieloma składnikami – zarówno na słodko, jak i na słono.

Czy nerkowce są zdrowe?

Zdecydowanie tak. Orzechy nerkowca to źródło zdrowych tłuszczów nienasyconych, białka roślinnego, błonnika oraz minerałów takich jak magnez, fosfor, cynk i żelazo. Zawierają także witaminy z grupy B, w tym kwas foliowy, co czyni je popularnym wyborem wśród osób troszczących się o zbilansowaną dietę.

Ich regularne spożywanie może wspierać pracę serca, regulować poziom cukru we krwi, poprawiać koncentrację, a także wspomagać układ odpornościowy. Należy jednak pamiętać, że są produktem wysokokalorycznym – umiarkowanie to klucz.

Czy można uprawiać nerkowce w Polsce?

Niestety, ze względu na wymagania klimatyczne, uprawa nerkowców w Polsce jest praktycznie niemożliwa. Roślina ta potrzebuje wysokich temperatur przez cały rok oraz dużej ilości światła i wilgoci. W warunkach domowych – w szklarniach czy oranżeriach – teoretycznie możliwa jest uprawa egzemplarza dekoracyjnego, ale uzyskanie z niego owoców graniczy z cudem.

Dlatego orzechy nerkowca dostępne w polskich sklepach pochodzą z eksportu, głównie z Azji i Afryki.

Czy wiesz, że…?

• Nie wszystkie „orzechy” są faktycznymi orzechami – nerkowiec to technicznie rzecz biorąc pestka.

• Indie, mimo że są jednym z największych producentów, muszą importować surowe nasiona z Afryki, aby zaspokoić wewnętrzne zapotrzebowanie przemysłowe.

• Na jednej roślinie nerkowca rośnie rocznie od 20 do 50 kg owoców, ale tylko niewielka część tej masy to jadalne nasiona.

• Kobiety od wieków wykorzystywały olej z łupin nerkowca jako naturalny barwnik i ochronę dla skóry w tropikalnym słońcu.